Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Hakkında

 

 

         1 - Genel Bilgi ve Kısa Tarihçe

 Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, 2005 yılında kurulmuştur. 2005 yılında ilk yüksek lisans öğrencilerini alan bölüm, 2008 yılında lisans öğrencilerini de eğitim için kabul etmeye başlamıştır. Arkeoloji Bölümünün temel amacı, dünyanın zengin tarihi ve kültürel varlıklarına ev sahipliği yapan ülkemize, konusunda yetişmiş eleman, araştırmacı ve bilim adamı kazandırmak ve çeşitli ülkelerden gelen bilim insanları ile ortaklaşa yürütülen projelerle arkeoloji bilimini, ülke ve dünya çapında ön safhalara taşımaktır.

Bölümümüzde, iki yarıyıl zorunlu Almanca hazırlık sınıfı olmak üzere 10 yarıyıl boyunca yoğun olarak teorik eğitim yapılmakta ayrıca kazılarda veya müzelerde yapılmak üzere zorunlu staj bulunmaktadır. Her eğitim-öğretim yılı, lisans derslerinin %30’u, anadili Almanca olan bir öğretim üyesi tarafından verilmektedir.

Türkiye'deki Arkeoloji Bölümleri içerisinde üniversite giriş sıralamasına göre ilk 10'da yer alan bölümümüzde Yüksek Lisans ve Doktora programları da açık olup lisans eğitimini tamamlayan öğrencilerimize lisansüstü eğitim imkanı da sunulmaktadır.

Arkeoloji Bölümünün misyonu, alanında uzman araştırmacıları yetiştirmenin yanında büyük oranda araştırılmamış Bursa ve çevresinin tarih öncesinden Osmanlı Dönemi'ne kadar olan kesitinin araştırılmasına, yayınlarla bilim ve kültür dünyasına tanıtılmasına ve ülkemizde öneminin aksine çok az araştırılan mozaik branşında kurulan araştırma merkezi yolu ile gerekli araştırma ve bu araştırmaların yayınlarının yapılmasına öncülük etmektir.

Öğrencilerin, kültür varlıklarını ikonografi, stil ve kronoloji açılarından irdeleyebilme, kültür varlıklarını koruma bilincine sahip olma, arkeolojik verileri belgeleme becerisi kazanma, fotoğraf makinesini görsel dokümanların düzenlenmesinde doğru ve yerinde kullanabilme, disiplinler arası çalışmalarda yer alma ve proje üretebilme becerisi kazanma, arkeolojik projelerde sorumluluk alabilme, disiplin içi ve disiplinler arası ekip çalışması yapabilme, çalışma alanıyla ilgili Türkçe ve yabancı kaynakları kullanabilme, mesleki etik bilincini kazanma, mimari ve seramik çizimlerini teknik olarak yapabilme, mimari çizimleri anlayabilme ve değerlendirebilme, Office, photoshop, autoCAD, freehand, netCAD vb. programları kullanabilme vb. yeterliliklerine sahip olabilmeleri göz önünde bulundurularak ders programı ve içerikleri oluşturulmaktadır.

       

        2- Akademik Kadro
 

Arkeoloji Bölümü, üç profesör, üç doktor öğretim üyesi, bir öğretim görevlisi ve altı araştırma görevlisinden oluşan akademik kadroya sahiptir. Bölüm başkanlığını 2005 yılından bu yana Prof. Dr. Mustafa Şahin yürütmektedir.

                 ANA BİLİM DALLARI

  •                     Prehistorya ABD

  •                     Protohistorya ve Ön-Asya Arkeolojisi ABD

  • Klasik Arkeoloji ABD

     Sualtı Arkeolojisi ABD

     Ortaçağ Arkeolojisi ABD
     

                 

         4- Araştırma Merkezleri ve Yayınlar

Arkeoloji bölümü bünyesinde “Arkeoloji Araştırmaları Merkezi” ve “Mozaik Araştırmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi” kurulmuştur. “Mozaik Araştırma Merkezi” ulusal ve uluslararası resmi ve özel kuruluşlarla ortak projeler geliştirilerek, Anadolu’nun zengin mozaik hazinelerini içeren araştırmalarla Türkiye'nin zengin mozaik envanterini çıkartarak, Türkiye mozaikleri konusunda kamuoyunun bilinçlenmesini sağlayarak ve mesleki uzman eğitimi çalışmaları yapmayı amaçlamaktadır. Journal of Mosaic Research, Corpus of the Mosaics of Turkey ve merkez tarafından belirli zamanlarda düzenlenen uluslararası toplantıların bildiri kitapları Mozaik Araştırma Merkezi’nin yayınları arasında yer almaktadır.

                   

Journal of Mosaic Research (JMR) dergisi, 2009 yılından itibaren EBSCO tarafından tam metin olarak, 2014 yılından itibaren TÜBİTAK - ULAKBİM Sosyal Bilimler veri tabanları tarafından ve 2016 yılından itibaren ise Clarivate Analytics (Thomson Reuters) - Emerging Sources Citation Index (ESCI) tarafından taranmaktadır. Makaleler, Crossref'ten alınan DOI numarası ile yayınlanmaktadır. 

5 - Kütüphane

Arkeoloji Bölümü-David French Kütüphanesi bölüm öğrencilerin ve akademisyenlerin eğitim, öğretim, öğrenim ve araştırma faaliyetlerini desteklemek amacıyla kurulmuştur. Fen – Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bölümler binası içinde bulunan kütüphaneden öncelikli olarak Arkeoloji bölümü öğrencileri ve akademisyenleri olmak üzere tüm üniversite öğrencileri ve akademisyenleri yararlanabilmektedir.

Süreli yayınlar, ayrı basımlar ve tezler dahil olmak üzere toplam yaklaşık 7000 yayından oluşan bölüm kütüphanesinde, okuyucuların kişisel bilgisayarları ile Coin Archives, Dyabola, JSTOR, EBSCO gibi online veri tabanlarından yararlanmaları, abone olunan elektronik dergileri kullanmaları, bilimsel amaçlı internet kullanmaları mümkündür. Bölüm kütüphanesinin ayrıca yaklaşık 30 kurum/dergi ile yayın değişim anlaşması bulunmaktadır. İhtisas kütüphanesinin koleksiyonu her geçen gün yayın değişimi ve bağış yoluyla gelen kitaplar sayesinde gelişmektedir.


 

6- Laboratuar   

Arkeoloji Bölümü için tahsis edilen bir adet laboratuar ile bir adet de su altı araştırmaları için kullanılan materyal deposu bulunmaktadır. Bölüm laboratuarı toplamda 8 kişilik kapasiteye sahip olup, gerekli materyallerle beraber seramik çizimlerinin yapılabilmesi için tahsis edilmiştir.

 

7- Kazı ve Yüzey Araştırması Çalışmaları

 

Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nün Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ile yürüttüğü arazi çalışmaları Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde sürdürülmektedir.

Myndos Kazısı

Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesinde yer alan Myndos Antik Kenti Kazıları 2006-2014 yılları arasında Uludağ Üniversitesi adına Prof. Dr. Mustafa Şahin başkanlığında yürütülmüştür. Myndos kazılarının hedefi kentin Mausolos zamanında kurulduğu günden geç antik dönem sonuna kadar geçirdiği kültürel evreleri tanımak ve daha öncesinde yerleşimin yerli halkı olan Leleg kültürünü ve etkilerini gün ışığına çıkarmaktır.

Priene Kazısı

Aydın ili Güllübahçe beldesi yakınında bulunan Priene antik kentinde kazılar bölümümüz öğretim üyelerinden Prof. Dr. İ. Hakan Mert başkanlığında sürdürülmektedir.

İznik Gölü Bazilika Kalıntısı Sualtı Kazıları

2014 yılında İznik’te keşfedilen ve Amerika Arkeoloji Enstitüsü tarafından yayınlanan “Archaeology” isimli dergi tarafından 2014 yılında dünyada yapılan en önemli 10 keşif arasına seçilen bazilika kalıntısında sualtı kazıları, İznik Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü başkanlığında ve bölümümüz öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Şahin danışmanlığındaki bir ekip tarafından halen yürütülmektedir. Bu çalışmalar kapsamında bölüm yüksek lisans ve doktora öğrencilerine, sualtı arkeolojik çalışmalara hazırlık mahiyetinde, belirli zaman dilimlerinde uzmanlar tarafından dalış eğitimleri verilerek bröve almaları sağlanmaktadır.

Gölyazı Apollonia a.R. Antik Kenti Kazıları

2016-2018 yılları arasında Bursa Müze Müdürlüğü başkanlığında, bölümümüz öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Şahin'in bilimsel danışmanlığında Gölyazı'da bulunan Apollonia a.R. antik kentinde kurtarma kazıları yürütülmüştür. 2020 yılından itibaren ise Prof. Dr. Derya Şahin'in bilimsel danışmanlığında Apollonia a.R. antik kentinde arkeolojik çalışmalar devam etmektedir.

Bursa ve Çevresi Yüzey Araştırması

Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü kurulduğu günden bu yana içinde bulunduğu bölgenin arkeolojisinin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla yüzey araştırmaları düzenleyerek yeterince araştırılmamış olan Bursa ve ilçelerinin arkeolojik dokümantasyonunu yapmaktadır. Bu güne kadar Harmancık, Keles, Büyükorhan, Orhaneli, İznik, Nilüfer  ve Mudanya ilçelerinde Prof. Dr. Mustafa Şahin başkanlığında yüzey araştırmaları yapılmıştır. Bu araştırmalar neticesinde elde edilen bulgular ışığında, Bursa ve çevresinin tarihinin Paleolitik döneme kadar geri gittiği saptanmış ve yakın zamana kadar bilinmeyen arkeolojik kalıntılar saptanarak tanımlanmıştır.

Yalova İli Kıyıları Antik Liman Ve Sualtı Yüzey Araştırması

2018 yılında başlayan Yalova İli Kıyıları Antik Liman Ve Sualtı Yüzey Araştırması Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın İzniyle, bölümümüz öğretim üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Serkan Gündüz başkanlığında, Bursa Uludağ Üniversitesi ve Altınova Belediyesi’nin destekleri İle 2018 yılında başlamıştır.

 

8- Erasmus ve Farabi Programları

Arkeoloji Bölümü olarak, öğrencilerimizin yabancı dillerine destekte bulunmak ve onların bilgi ve görgülerini artırmalarına yardımcı olmak için Avrupa'nın değişik ülkelerinde yer alan arkeoloji enstitüleri ile ikili anlaşmalar yaparak öğrenci değişiminde bulunmaktadır. Almanya, Slovakya, Danimarka, Portekiz, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti,  İtalya ve Avusturya başta olmak üzere 10’a yakın ülke ve 20’ye yakın üniversite ile anlaşma sağlanmıştır. 2008 yılından bugüne 21 öğrencimiz erasmus değişim programı ile Avrupa’da çeşitli üniversitelere öğrenim görmeye gitmiş, 11 öğrenci ise bu program ile bölümümüze gelmiştir.

Farabi Değişim Programı kapsamında ise yurt içindeki yaklaşık 15 farklı yükseköğrenim veren kurumlar bünyesindeki arkeoloji bölümleriyle anlaşma sağlanmıştır.

 

            9- Mezunlarımız

Bölümümüz ilk mezunlarını 2012 yılında vermiştir. Bu öğrencilerimizden birçoğu yüksek lisans eğitimlerine devam etmektedir ve aynı zamanda bölümümüz tarafından yürütülen projelerde görev almaktadır. Ayrıca bölümümüzden mezun olan ve yüksek lisans eğitimlerine devam eden birçok öğrencimiz Bursa ve çevresinde yürütülen kazılarda arkeolog olarak çalışmaktadırlar.

- Bölümün ilk mezunlarından Hazal Çıtakoğlu, Serap Ala ve Gonca Gülsefa bölümümüzde araştırma görevlisi olarak çalışmakta olup Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde doktora eğitimlerine devam etmektedirler.

- Bölüm mezunlarından olan ve doktora eğitimine devam eden Mustafa Uğur Ekmekçi, Bursa Büyükşehir Belediyesi, Fen İşleri Dairesi Başkanlığı, Tarihi Kültürel Miras Şube Müdürlüğü’nde 2018 yılı Eylül ayında arkeolog olarak göreve başlamıştır.

- Bölüm mezunlarından olan ve doktora eğitimine devam eden Metehan İhtiyar, Bursa Büyükşehir Belediyesi, BUSKİ Genel Müdürlüğü’nde arkeolog olarak çalışmaya başlamıştır.

- Bölümün yüksek lisans öğrencisi Mine Özkılınç, Deutsches Archäologisches Institut (Alman Arkeoloji Enstitüsü – DAI), ihtisas kütüphanesinde kütüphaneci olarak göreve başlamıştır.

- Bölümün yüksek lisans öğrencileri Murat Akın, Fatma Selbik, Osman Ercan, Aslıhan Akova, Emre Genek ve bölüm lisans mezunu Leyla Çalışkan Nilüfer Belediyesi, Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü’ne bağlı olarak kadrolu işçi statüsünde arkeolog çalışmaya başlamıştır.

-Bölümün 2015 yılı mezunlarından olan ve bölümü birincilikle bitiren Uygar Ozan Usanmaz, Akdeniz Üniversitesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı’na araştırma görevlisi olarak atanmıştır.

- Bölümün 2014 yılı mezunlarından olan ve bölümü birincilikle bitiren Buğra Kuru, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında Harran Üniversitesi Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı'na atanmıştır.

- Bölümün yüksek lisans öğrencilerinden Günay Karahan, Kocaeli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaktadır.

- Bölümün lisans ve yüksek lisans mezunu olan ve Pamukkale Üniversitesi’nde doktora yapan öğrencisi Esra Sayın, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Restorasyon ve Konservasyon Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaktadır.
 

 

 10- İş Olanakları

• Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatları
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığına, özel kişi ve kuruluşlara bağlı müzeler
• Arkeolojik kazılar
• Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlükleri
• Arkeoloji Araştırma Enstitüleri
• Yazılı ve Sözlü Basın, Yayın Kuruluşları
• Turizm ile ilgili alanlar (Profesyonel Turist Rehberliği, Seyahat Acentaları, Turizm Büroları vb.)
• Yerel yönetimlerin veya özel sektörün sanat ve kültür ile ilgili birimleri
• KUDEB (Koruma Uygulama ve Denetim Büroları)
• Arkeoloji Alanında Adli Bilirkişilik


11- Neden Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü?

Türkiye'deki Arkeoloji Bölümleri içerisinde üniversite giriş sıralamasına göre ilk 10'da yer alan bölümümüzde Yüksek Lisans (tezli / tezsiz) ve Doktora programları da açık olup lisans eğitimini tamamlayan öğrencilerimize lisansüstü eğitim imkanı da sunulmaktadır. Ayrıca Bölümümüzde, iki yarıyıl zorunlu Almanca hazırlık sınıfı olmak üzere 10 yarıyıl boyunca yoğun olarak teorik eğitim yapılmakta ayrıca kazılarda veya müzelerde yapılmak üzere zorunlu staj bulunmaktadır. Her eğitim-öğretim yılı, lisans derslerinin %30’u, anadili Almanca olan bir öğretim üyesi tarafından verilmektedir.

Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinin 2016 ve 2017 yılları içerisinde yapmış olduğu akademik çalışmaların Üniversite çapında değerlendirilmesi neticesinde,Bursa Uludağ Üniversitesi 2016 ve 2017 yılları Akademik Başarı Ödülleri Töreni’nde “En Başarılı Bölüm” ödülünü almaya hak kazanmıştır.